De gemeente Amsterdam beschrijft in haar Warmtevisie globaal hoe ze de woningen in 2040 energieneutraal wil laten verwarmen. In het Oostelijk Havengebied (OHG) start die overgang naar een andere energievoorziening vanaf 2030. Hóe de gemeente die transitie per wijk wil uitwerken gaat ze beschrijven in een Wijkuitvoeringsplan (WUP).
De energietransitie is naast een technische operatie ook een maatschappelijke verandering. We leren anders met energie om te gaan, zoeken kansen voor duurzame oplossingen en kunnen delen van de energievoorziening in eigen hand te nemen door energiecoöperaties op te richten. Reden waarom bewonersgroepen, ook de Energiecommissie, om de tafel gaan met betrokken partijen zoals gemeenten, woningcorporaties, energieleveranciers, waterbedrijven. Zo overlegt de Energiecommissie op dit moment met de gemeente over de bijdrage die wij willen leveren aan het (wijk)uitvoeringsplan voor onze wijk.
Warmtevisie
De bedoeling van de gemeente is alle woningen in het OHG tussen 2030 en 2040 aan te sluiten op een warmtenet. Warmte komt dan via een uitgebreid buizenstelsel met warm/heet water je huis binnen. Een deel van het OHG wordt al sinds eind vorige eeuw op die manier verwarmd met water van 80-90 graden uit de Diemer-energiecentrale van Vattenfall. De techniek van warmtenetten is sterk in ontwikkeling, dat realiseert ook Vattenfall zich, zie dit document.
Voor de Energiecommissie voldoet een schone en zuinige warmtevoorziening in de wijk aan de volgende voorwaarden:
- Gebruik van schone warmtebronnen. Zonne-energie en wind-energie zijn cruciaal. Je kunt ook de warmte gebruiken van oppervlakte- of afvalwater: aquathermie. Of warmte uit de aardbodem: geothermie. Een bron als biogas is niet grootschalig te gebruiken. PVT-collectoren leveren warmte voor een huis of gebouw, niet grootschalig. En waterstof is voorlopig niet beschikbaar voor huishoudens. Warmtepompen zijn populair, ze gebruiken elektriciteit, handig als je dan ook zonnepanelen hebt.
- Houd de aanvoertemperatuur laag bij warmtenetten. Hoe beter geïsoleerd de woningen zijn, hoe lager de temperatuur, hoe minder CO2 uitstoot. Nieuwbouwhuizen zoals op Cruquius worden al verwarmd met een watertemperatuur van 20-30 graden. Een aanzienlijk verschil met die 80-90 graden van het warmtenet in ons OHG.
- Zorg voor weinig warmteverlies bij het transport. Verliezen zijn minder met een verwarmingsbron in je buurt of in je gebouw. Nieuwbouwprojecten hebben soms al een eigen installatie, die dan ook meteen eigendom is van de VvE.
- Houd de vaste en variabele kosten in de hand. Wellicht willen en kunnen we de nieuwe voorzieningen democratischer organiseren dan nu. Er zijn al veel energiecoöperaties waarbij bewoners alles of delen ervan in eigen beheer uitvoeren. Zie bijvoorbeeld de website van Hier Nu.
Onze aanpak
De Energiecommissie heeft in een eerste fase ingezet op onderzoek naar wat er mogelijk is in onze wijk en in onze gebouwen. Deskundigen en energieleveranciers zijn uitgenodigd voor webinars en energiecafés. Er zijn gesprekken gevoerd met gemeenteambtenaren en beleidmakers. En de excursies naar koplopers- en nieuwbouwprojecten en naar een warmtebedrijf hebben ons als commissie en als geïnteresseerde buurtbewoners veel kennis opgeleverd.
In het OHG zijn nu zo’n 30 actieve VvE’s en bewonersgroepen in contact met de Energiecommissie. Zij zijn bezig met isolatie en verduurzaming, twee VvE’s maken nu werk van een andere warmtevoorziening, verschillende bewonersgroepen zijn bezig met zonnepanelen. De Energiecommissie vervult de rol van intermediair: communiceert over de vorderingen, geeft informatie en ondersteuning, brengt betrokkenen met elkaar in contact en initieert zo nodig nieuwe acties. Zij gaat (voorlopig) niet één alternatief, coöperatief energiesysteem in het OHG initiëren. De wijk is daarvoor te groot, de gebouwen te divers. Komende tijd zal de inzet buurtgericht zijn. Zie onder andere stuurgroep KNSM en de bijeenkomsten in de Entrepotbuurt en Veemkade.
Individuele bewoners roepen we op om “de knop om te zetten”, zuiniger met gas om te gaan. We geven aandacht aan wat je zelf kunt doen om te energie te besparen. En we wijzen op het bestaan van de energiecoaches en de fixbrigade.
