“Als ik zie dat er iets niet klopt dan zoek ik door”, zegt Carla Dinée tijdens het gesprek over haar werk als energiecoach. “Dat is de jurist in mij die dan bovenkomt.” Acht jaar geleden werd zij de eerste energiecoach in Amsterdam. Ze vertelt over wat ze zoal doet en meemaakt. En ze schakelt even gemakkelijk over op de ontwikkelingen in het werk van de energiecoaches in die acht jaar. We praatten erover bij de Eester, tegenover Carla’s huis.
Proefondervindelijk leren
Het aantal energiecoaches groeit heel hard en de vraag naar energiecoaches explodeert, zo begrijp ik van !Woon, die het energiecoache-project in Amsterdam organiseert. “Er is veel veranderd” zegt Carla. “Acht jaar geleden startte het project “vroeg er op af” vanuit Civic Amsterdam. Gericht op mensen met lage inkomens. Ik was voorzitter van een bewonerscommissie en vanuit Lieven De Key kwam de vraag of ik mee wilde doen. Ik ging meelopen met Vincent Feith, de medewerker van Wijksteunpunt wonen in Oost. Daarna was het vooral proefondervindelijk leren en terugkoppelen als je er niet uitkwam. Ik ging op bezoek bij mensen en kwam daarna nog een keer terug om te checken of de informatie aangekomen was”.
Cursussen, intervisie en escaleren
Er heeft een professionaliseringsslag plaatsgevonden in die acht jaar. !Woon doet de organisatie. De energiecoaches worden vooraf getraind en hebben daarna regelmatig intervisie. De training geeft de basiskennis over alles wat met energiebesparing in huis te maken heeft, maar ook bijvoorbeeld over energierekeningen en wat daar mis mee kan zijn. “Ik heb nu zelf gevraagd om wat meer informatie over de werking van de CV-ketel”, zegt Carla, “want ik stuit regelmatig op vragen daarover”. Carla is vol lof over de regelmatige intervisie: “We wisselen ervaringen uit en leren van elkaars ervaringen. Er is een goed systeem van doorverwijzen en escaleren. Je kunt doorverwijzen naar deskundigen of naar de fixbrigade als er geklust moet worden. Maar we kunnen ook iemand van !Woon inschakelen als we er bij instanties niet doorheen komen of als we geen oplossing weten bij een probleem”.
Tablets en analyses
Op de vraag hoe ze te werk gaan geeft Carla aan dat alle coaches een tablet met een standaard vragenlijst gebruiken. De vragen gaan over hoe mensen omgaan met gas, met elektriciteit en warm water. Vragen als: “wat is je energieverbruik”, hoelang douche je”, “hoe oud is je wasmachine”, “wat voor label heeft je wasdroger”, “heb je een slimme meter” enz. “De antwoorden op die vragen worden automatisch verzonden naar !Woon en naar de bewoner zelf, wij zien ze niet”, zegt Carla. “De antwoorden worden op gemeentelijk niveau geanalyseerd, waardoor we ook overzicht krijgen van wat de bezoeken opleveren. Dat blijkt op dit moment 8% besparing op energieverbruik te zijn voor Amsterdam.
Als coach gaan we met die antwoorden aan de slag: wat is het verbruik, waar kunnen we verbeteren. Dan gaat het om simpele dingen als radiatorfolie, stekkers uit het stopcontact. Maar ook hoe je kinderen zover krijgt dat ze minder douchen, bijvoorbeeld door er een competitie van te maken of door een timer te gebruiken. Mensen schatten hun verbruik heel vaak fout in. Dat zijn dan eye-openers voor hen. Wij hebben een rugtas bij ons met simpele energiebespaarders die we laten zien. Mensen kunnen voor dertig euro bespaarproducten kiezen. De populairste bespaarproducten zijn radiatorfolie, standby stekkerdoos en in het begin van het project waren de ledlampen erg populair.”
“Wat heb ik er aan”
“In het begin werkten we voor mensen met een kleine portemonnee en alleen in Amsterdam Oost. Sinds het project stedelijk-breed is, werken we voor iedereen”, zo gaat Carla verder. “Soms hebben mensen reserves, zijn ze wat sceptisch als je binnenkomt. Mooi is dat ze vaak achteraf toch verrast zijn over wat ze geleerd hebben. Sommige mensen willen ook graag een compliment, een bevestiging dat zij hun energieverbruik al goed in de hand hebben.
We komen 1 uur langs, soms loopt dat uit naar 1 ½ uur of 2 uur. Het kan persoonlijk klikken met mensen, er kan ook iets grondig mis zijn. En de taal kan een barrière zijn. Dan moet je de uitleg via de kinderen geven, zoals laatst bij een gezin waar de woning vreselijk veel achterstallig onderhoud had. De woningcorporatie had alles op z’n beloop gelaten. Daar heb ik !Woon bij ingeschakeld. Ik had ook pas een bijna karikaturale situatie: iemand die midden in de winter met blote armen in huis zat, balkondeuren open, verwarming op de hoogste stand, twee koelkasten die stonden te loeien, een grote bank voor de verwarming, geen gordijnen. Daar kun je dan heel snel mee aan de slag.”
Eigen expertise
Alle energiecoaches nemen natuurlijk hun eigen expertise mee. Er zijn er met een technische achtergrond. Carla heeft een juridische achtergrond. “Als ik op een probleem stuit tijdens een bezoek dan wil ik dat uitgezocht hebben: wie is waar wanneer en voor wat verantwoordelijk. Zo ben ik nu acht maand bezig met een mevrouw die een veel te hoge energieafrekening heeft. Ze betaalt alsof ze voor een villa verbruikt terwijl ze nauwelijks stookt en slechts twee keer per week kookt. Ik heb iedereen aan de lijn gehad, er is gezocht naar lekken, naar of de meter wel goed werkt. En alle instanties wijzen naar elkaar. We gaan nu de gaskraan dichtdraaien en kijken wat er dan gebeurt. Zulke situaties wil ik graag tot een goed einde brengen, daar bijt ik me in vast.”
Hoe word je energiecoach
Wil je energiecoach worden dan kun je je aanmelden via de website van !Woon: Energiecoach worden? | !WOON (wooninfo.nl) Het is vrijwilligerswerk. Je ontvangt een vrijwilligersvergoeding van € 5 per uur. Je geeft zelf aan hoe vaak en wanneer je op pad wilt. De organisatie roostert je in, je kunt ook jezelf inroosteren. Op de website wordt aangegeven wanneer er weer een nieuwe training gegeven gaat worden.
